Geschreven door: Amy Mante-Adu, februari 2017.
Van zaterdag 11 februari tot zondag 12 februari organiseerde Doekle Terpstra samen met Jo Vincken en de universiteit Nyenrode een sociale hackathon. Hier kwamen vijftig jonge denkers bij elkaar om een nieuw sociaal contract op te stellen voor onze samenleving; om na te denken over de afspraken op basis waarvan wij met elkaar samen willen leven. Ik had de eer erbij te mogen zijn. Is ons sociaal contract werkbaar?
Samen met 49 andere deelnemers werd ik uitgenodigd om na te denken over de maatschappelijk dilemma’s die ons land bezighouden. We nemen allemaal waar dat er breed gedragen gevoelens van onrust heersen. We lijken er niet in te slagen de gepolariseerde samenleving bijeen te brengen. Aan ons de vraag om na te denken over het ontwerp van een nieuw sociaal contract. Ook ik breek mijn hoofd vaak over dit onderwerp en nam de uitnodiging dan ook enthousiast aan. Ik hoopte op het doorbreken van het systeem, het openbreken van de denkbeelden en structuren waar wij zo in vast zitten. Tegelijkertijd had ik ook weinig aanknopingspunten waarin ik zelf de oplossing voor dit probleem zou zien. Het leek mij een leuke uitdaging en bovenal een kans om nieuwe ideeën op te doen en met inspirerende anderen in contact te komen.
Aangekomen op het statige kasteel van Nyenrode viel ik middenin de analyse van Kim Putters (directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau). Op heldere wijze legde hij uit hoe onze samenleving zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld en welke trends daarin herkenbaar zijn. Hij sprak over een snel veranderende samenleving, armoede, uitsluiting en onzekerheid. De vraag die hij bij ons neerlegde: Wat nu?
Gedurende de dag hebben wij in verschillende rondes geprobeerd oplossingsrichtingen te vinden die in de toekomst tot meer cohesie, gelijkheid en duurzaamheid leiden. Hierbij kregen wij steeds feedback van prominente bestuurders, waaronder Jos Verhoeven (Start Foundation), Han Noten (gemeente Dalfsen) en Tof Thissen (WERKbedrijf van UWV) die ons vooral uitdaagde ‘groot’ te denken. Ik heb prachtige en waanzinnige ‘grootse’ ideeën horen langskomen maar we kwamen er snel achter dat deze ideeën nooit acceptabel waren voor alle vijftig aanwezigen. Meestal stuitten we al op weerstand binnen groepjes van een handvol deelnemers. Besluitvorming over maatschappelijke thema’s is dus niet zo makkelijk. Daarnaast werd mij ook pijnlijk duidelijk dat degenen voor wie verandering noodzakelijk is niet aan tafel zaten. Kunnen wij, jonge bevoorrechte denkers, ons voldoende inleven problematiek van mensen uit alle hoeken, lagen en parallellen van de samenleving?
Na een reeks van ingetogen overleggen en wilde discussies waarin grote en kleine frustraties, eureka-momenten, rollende ogen, slappe lachen en besmuikte glimlachen zijn langsgekomen is het resultaat een visiedocument. Of een pamflet. Of een manifest. We zijn er nog niet uit. Als ik het lees herken ik nog een aantal van de systeemdoorbraken die eerder zijn geopperd terug in de diplomatieke, ideologische verwoording die nu op papier staat. We kunnen ons alle vijftig in grote lijnen vinden in dit document maar van de concrete veranderingen zijn slechts de schaduwen overgebleven. De volgende uitdaging is om de invulling rond te krijgen.
Of we werkelijk een haalbaar sociaal contract hebben aangedragen weet ik niet, maar ik ben wel een schat aan ideeën rijker en heb me laten inspireren door een fantastisch team jonge denkers. Bij deze wil ik de teamgenoten en de organisatie graag danken voor deze kans. Naar mijn mening is het altijd van belang om buiten de gebaande wegen met elkaar in contact te komen en ruimte te maken voor open dialoog. Maak deze dialoog dan ook breed toegankelijk, met name voor degenen die het meeste te winnen hebben bij de aangedragen oplossingen.
Klik hier voor een reportage van de dag
