Geschreven door: Jelmer Spoelstra, november 2016.
Zoals voor de zoveelste keer die maand liep ik op een roterende glazendeur af. Links van mij staarde een man in het niets. Leunend tegen zijn infuus stond hij een sigaret te roken. Eenmaal door de roterende glazendeur, die halverwege stopte omdat iemand in alle haast tegen het glas had geduwd, liep ik recht op de balie af. Ik kwam namelijk met een doel. Ik moest dit keer bij het thoraxcentrum van het medisch centrum zijn. Nadat mij verteld werd dat ik de groene lijnen moest volgen kwam ik na een wandeling van vijf minuten aan bij mijn bestemming. Een goedlachse doctor stond al op mij te wachten. Dag, zei hij, u bent zeker van het examenbureau om de proeve bij te wonen, niet waar? Ik ben de begeleider van Lotte, zei hij, en schudde mij de hand. Hij wees naar een deur en zei dat Lotte nog even in een bespreking zat. Ze zal er zo bijkomen zitten verzekerde hij mij. Ik kon haar zien door het glas. Ze zit hier goed op haar plek, zo te zien.
Vandaag zal ik de laatste dag vol proeven bijwonen. Samen met drie andere collega’s, voer ik voor een ROC een grootschalig onderzoek uit naar de deugdelijkheid van de afname van de Proeven van Bekwaamheid binnen de beroepspraktijkvorming van studenten. Deugdelijkheid houdt in dat wij onderzoeken of de examens gedegen, nauwkeurig en grondig worden afgenomen. Een tijdrovende klus, mede omdat de bedrijven verspreid zijn over stad en achterland. In totaal hebben wij binnen 24 opleidingen 120 proeven bijgewoond.
Wij hebben vol bewondering gezien met hoeveel enthousiasme en toewijding stagebegeleiders, assessoren en docenten zich inzetten om de proeven succesvol te laten verlopen. Bij het merendeel van de bedrijven verliep de afname van de proeven volgens het boekje. In een enkel geval hebben mijn collega’s en ik moeten constateren dat de afname van een proeve niet aan alle kwaliteitseisen voldeed. De oorzaken hiervan zijn zeer divers. In sommige gevallen ontbraken de benodigde beoordelingsformulieren of was er bij de assessoren onderling onduidelijkheid over de te beoordelen kerncompetentie. In het meest uitzonderlijke geval waren wij bij een proeve aanwezig waar de bevoegde assessor zelf niet aanwezig was. Tussen de verschillende opleidingen constateerden wij ook verschillen. Deels valt dit te verklaren door de toegankelijkheid om een proeve in de praktijk af te nemen. Al deze constateringen tonen de noodzaak van het onderzoek aan. Uitgangspunt in het MBO is natuurlijk dat iedere leerling gelijke kansen krijgt in het afleggen van zijn of haar proeven.
Na alle bezoeken, zowel in de praktijk als in simulatie op school, hebben wij de resultaten geanalyseerd en een adviesrapport geschreven, gericht aan de examencommissie en het examenbureau. Er zijn een aantal aanbevelingen waarvan wij geloven dat zij in het gehele MBO bruikbaar zijn. Zo is het van belang om continu te controleren op de kwaliteit van de examinerende kwalificatie en de mogelijkheid om dit in de praktijk, dan wel in simulatie, te toetsen. Daarnaast blijkt soepele communicatie tussen de contactpersoon bij de onderwijsinstelling en het BPV-bedrijf cruciaal. Dit zowel op het gebied van de voortgang van het proces als in het geval van vragen en/of onduidelijkheden. Ten slotte is het zorgdragen voor voldoende deskundige assessoren, ook bij de praktijkexamens in simulatie, uiteraard van groot belang om de kwaliteit te kunnen borgen.
Bij Lotte verliep alles vlekkeloos. Ik heb mij laten vertellen dat zij een maand geleden haar diploma heeft behaald en dat ze gelijk kon starten met haar nieuwe baan bij de thoraxafdeling van het medisch centrum. Lotte is een van die mooie verhalen die je als medewerker van het ROC, maar ook als externe auditor van Publinc, helpt herinneren waarom je dit werk doet. Om jonge talentvolle mensen een stapje verder te helpen in hun loopbaan.